Máis aló dos seus impresionantes roteiros e paisaxes, o Camiño de Santiago alberga un gran tesouro de mitos e lendas, transmitidas de xeración en xeración, o que o converte nun percorrido cheo de maxia e de misterio.
Desde Monte do Gozo, narrámosche algunhas delas:
A lenda do Cabaleiro das Cunchas
Cando os discípulos do apóstolo Santiago viaxaban nunha balsa de pedra cos seus restos á altura da vila mariñeira de Bouzas, en Vigo, atopáronse cunha voda na praia. Os invitados festexaban e xogaban a xogos típicos da época como entretemento. Nun destes xogos, o noivo, no seu empeño de coller unha lanza antes de que caese ao chan para gañar, afundiuse no mar xunto ao seu cabalo. Ambos desapareceron nas profundidades.
Cando a barca se achegou ao lugar, o noivo e o seu cabalo rexurdiron das augas recubertos de cunchas de vieira. Así, como sinal de devoción e recordo do milagre, acordouse que todas as persoas que decidisen peregrinar a Santiago de Compostela debían levar a cuncha de vieira como símbolo.
O milagre do galo e a galiña
Para este mito, trasladámonos a Santo Domingo da Calzada (A Rioxa) no século XIV. Alí, unha familia alemá pasaba a noite nun mesón tras un duro día de peregrinación a Santiago. Neste mesón, traballaba unha moza que se namorou perdidamente do fillo da familia, pero este amor non foi correspondido. A nova, para vingarse, simulou o roubo dunha copa de prata na cantina e culpou ao mozo con probas falsas.
Á mañá seguinte, a familia preparábase para retomar o Camiño cando se viron sorprendidos pola xustiza: o mozo foi declarado culpable e condenado á forca. Foi entón cando a familia se encomendou ao apóstolo Santiago e sucedeu o primeiro milagre: a familia estaba a se despedir do corpo do mozo cando se deron conta de que estaba vivo. O apóstolo escoitara as súas pregarias. Os pais foron correndo a comunicar a boa noticia aos que alí se atopaban. O rexedor, que estaba a comer, burlouse deles e pronunciou a seguinte frase: «O voso fillo está tan vivo como este galo e esta galiña que me dispoñía a comer». Entón, sucedeu o segundo milagre: as aves do prato comezaron a cacarexar e a camiñar pola mesa.
De feito, desta lenda xorde a afamada frase utilizada para referirse ao municipio da Rioxa: «En Santo Domingo da Calzada, onde cantou a galiña despois de asada».
O mito do Camiño que todo o cura
Na Idade Media, o consumo de pan de centeo estaba moi estendido en Centroeuropa e o cereal do que estaba feito contiña un fungo parasitario con determinados efectos neurolóxicos. Así, moita xente que o consumía acababa sufrindo unha intoxicación coñecida como «lume de San Antonio» ou «lume do diaño». Esta intoxicación provocaba convulsións, alucinacións, proídos extremos, gangrenas e mesmo perda de membros ou deformidades.
Naquel entón, a única receita era a de facer o Camiño de Santiago. No Camiño, a atención dos monxes e dos hospitaleiros considerábase curativa. E o pan co que os alimentaban era branco de trigo candeal, libre das toxinas que contiña o pan de centeo, polo que os enfermos chegaban ao final do Camiño curados.
O asno do apóstolo
Esta historia sitúase en Pamplona (Navarra), cando unha familia de peregrinos franceses fixo unha parada na cidade para descansar nun hostal. Alí, a nai de familia enfermou gravemente, polo que a familia tivo que hospedarse máis días dos que tiñan previsto. Finalmente, a enfermidade levouna á morte, convertendo esta experiencia en traxedia.
O peregrino e os seus dous fillos continuaron o Camiño cara a Santiago. Antes de abandonar o hostal, o dono reclamoulles unha boa suma de diñeiro. Pero, ante a imposibilidade de facerse cargo, o peregrino entregou ao hostaleiro o seu asno a cambio.
Unha vez no Camiño, a familia fixo unha pequena parada para rezar e pedir axuda ao Apóstolo. Pouco despois, atopáronse no roteiro a un ancián que lles prestou un asno novo para que lles acompañase nas camiñadas.
Na súa chegada a Santiago, o peregrino viu unha visión do apóstolo Santiago, a quen recoñeceu como o ancián ao que se atopou moitos quilómetros atrás.
Xa no Camiño de volta, no seu paso por Pamplona, descubriron o falecemento do dono do hostal. Todo o pobo considerou a defunción do home como un castigo divino por avaricia e falta de caridade.
E ata aquí a nosa selección de catro historias máxicas que esconde o Camiño. Esperamos que te encandearan tanto como a nós.
